Kancerofobia – lęk przed nowotworem
Kancerofobia, jak każda z fobii, związana jest z doświadczaniem i przeżywaniem nadmiernego niepokoju w sytuacjach obiektywnie niezagrażających. Kancerofobia dotyczy lęku przed zachorowaniem na raka. Czynnik zagrażający zdrowiu realnie, w organizmie jest nieobecny. Choroba nowotworowa istnieje jedynie w myślach i wyobrażeniach człowieka. Mimo to staje się dla niego rzeczywista. Kancerofobia to nie tylko lęk o własne zdrowie, ale także wzmożony niepokój o zdrowie bliskich.
Skąd bierze się kancerofobia?
Kancerofobia pojawia się zwykle u osób wrażliwych, z tendencją do lękowego reagowania w sytuacjach stresogennych. Prawdopodobieństwo jej wystąpienia zwiększa się pod wpływem indywidualnych doświadczeń. Może to być obserwacja i przeżywanie choroby nowotworowej bliskiej osoby. To samo dotyczy procesu leczenia, a czasem śmierci. Bywa, że kancerofobia pojawia się po usłyszeniu diagnozy podejrzenia raka. Mimo pomyślnych wyników badań, nie ustępuje. Nieleczona, może prowadzić do silnych zaburzeń emocjonalnych, w tym, do utrwalenia wiary w rzeczywiste, organiczne istnienie choroby. Do nadmiernych obaw, o charakterze fobii przed nowotworem, dochodzi także pod wpływem coraz liczniejszych doniesień naukowych. Wzrost informacji o postępie w wykrywalności chorób nowotworowych we wczesnym ich stadium, jest faktem. Wbrew intencjom przekazu – bywa źródłem przerażenia. Warto zaznaczyć, że wzmożony niepokój, z paniką włącznie, to efekt kombinacji co najmniej kilku czynników. Obserwowane wydarzenia, zasłyszane wiadomości, a także nasze myśli, przekonania, wyobrażenia na temat raka, to całokształt. Ten decyduje o przeżywanych emocjach i uczuciach względem choroby.
Objawy kancerofobii.
Kancerofobia objawia się przede wszystkim uporczywymi obawami przed zachorowaniem własnym lub kogoś z grona najbliższych. Pojawia się obsesyjne szukanie informacji na temat nowotworów, doszukiwanie się symptomów choroby, a także interpretowanie każdego pogorszenia samopoczucia jako efektu zachorowania. Zdarza się, że do tego dochodzą częste wizyty u lekarzy, zgłaszanie się na badania, oraz zażywanie środków uspokajających, gdy lęk uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie. Nasilenie Kancerofobii bywa zróżnicowane. Zwykle utrudnia codzienne czynności. Może wywoływać zaburzenia rytmu czuwania – snu, myślenia i podejmowania decyzji, nastroju i zachowania. Może przyczynić się także do ograniczenia kontaktów społecznych.
Czy kancerofobia jest groźna?
Pod wpływem silnego stresu, jakim jest lęk przed zachorowaniem, zmysły mają tendencję do wyczulenia. Działa wtedy efekt typu „strach ma wielkie oczy”. W przerażeniu zdolni jesteśmy zobaczyć coś, co realnie nie istnieje lub jest po prostu czymś innym. Rzekomo powiększony chorobowo węzeł chłonny szyi, w rzeczywistości, może być nadwerężonym mięśniem. Nasłuchiwanie i wyczekiwanie określonych symptomów płynących z organizmu, może powodować inny efekt typu „samospełniającej się przepowiedni” . Myśli ”chyba jestem chory, mam guza” są przekazem z mózgu do ciała o formie „jestem chory”. Organizm ma zdolność do naśladowania objawów somatycznych schorzeń. Czy to znaczy, że choroba w takiej sytuacji zawsze się rozwinie? Nie. Jest to model obrazujący pewne prawdopodobieństwo. Żeby doszło do zachorowania musi pojawić się, zwykle w tym samym czasie i miejscu, zbiór czynników sprzyjających. W tym, przede wszystkim, podatny na zachorowanie organ.
Jak leczyć kancerofobię?
Bardzo ważne, by nie lekceważyć niepokojących objawów. Nie należy się ich wstydzić ani uznawać za błahe. W zależności od nasilenia symptomów oraz ich dokuczliwego wpływu na codzienne życie, trzeba zgłosić się do lekarza psychiatry lub psychologa psychoterapeuty. W niektórych przypadkach wskazane jest leczenie skojarzone, czyli farmakologiczne i psychoterapeutyczne.
W psychologicznej terapii fobii za najskuteczniejsze uważa się podejście poznawczo – behawioralne. Dzięki odpowiednio dobranym technikom pracy, uporczywe objawy wygasają.
W myśl, że niewłaściwe postrzeganie i interpretowanie choroby prowadzi do niezdrowych zachowań, psychoterapia kancerofobii skupia się na przeformułowaniu treści myślenia. Ich modyfikacja prowadzi do zmiany tych zachowań i skojarzonych z nimi uczuć. Tym samym ustępują symptomy zaburzeń.
Źródło:
Tekst ukazał się 29.11.2013 w Portalu Onkologicznym ZwrotnikRAKA.pl.